Umowa o pracę na czas określony zawarta z pracownikiem młodocianym w celu nauki zawodu ma szczególny charakter w porównaniu z typową umową terminową. Zarówno cel tej umowy, jak i sposób zawierania (w terminach przyjęć do szkół branżowych I stopnia), decydują o tym, że wskazaną umowę należy traktować odrębnie. umowa o pracę dla aktora. ★★★. ANGAŻ. umowa o pracę z artystą. ★★★. ? islamski datek. Lista rozwiązań dla określenia umowa o pracę z aktorem z krzyżówki. 빠른 답변 질문에 대한: "umowa o pracę z aktorem - Wszystko co musisz wiedzieć o UMOWIE O PRACĘ"? 자세한 답변을 보려면 이 웹사이트를 방문하세요. 4912 보는 사람들 Umowa o pracę, zwłaszcza z aktorem: Inne opisy: opowiedzieć komuś, co się naprawdę czuje, myśli na jakiś ważny temat postępować przeciwnie, niż . Dzisiaj jest czw., 04/08/2022 - 03:14, Dominika, Protazego, Jana Bez wątpienia umowa o dzieło autorskie to jedna z najczęściej pojawiających się umów w obrocie prawnym. Kilka sekund sprawnego wyszukiwania i znajdziemy kilkanaście przykładowych wzorów tej jakże popularnej umowy. Niestety, większość z nich nie zabezpieczy w należyty sposób Twojego interesu. Pamiętaj, zapisy każdego wzoru umowy wymagają dostosowania do współpracy, w którą wchodzisz – inaczej może się to skończyć bardzo źle. Sprawdź najważniejsze postanowienia umowy o dzieło autorskie. Ostatnio dostałem wiadomość od znajomej z prośbą o pomoc. Zawarła umowę o dzieło autorskie, na mocy której grafik stworzył prostą grafikę na koszulki, i miał przenieść prawa w tym zakresie. Prosty motyw składający się z grafiki przedstawiającej drzewko i domek został terminowo dostarczony znajomej, ta zaś uiściła należne wynagrodzenie. Wzór grafiki jednak nie sprostał jej oczekiwaniom. Nie chcąc dalej współpracować z dotychczasowym twórcą przesłała gotowy wzór do innego grafika z prośbą o dokonanie „poprawek”. W rezultacie powstał kolejny motyw graficzny, w którym wykorzystano część dotychczasowej grafiki, ale dodano też kilka nowych elementów. Teraz grafik „pierwotnej” grafiki twierdzi, że zostały naruszone jego prawa i żąda odszkodowania. I ma rację. Umowa o dzieło autorskie a dobry wzór Zawarta przez nią umowa o dzieło autorskie bazująca na „dobrym” wzorze znalezionym w Internecie milczy na temat wykonywania praw zależnych do dzieła, nie mówi też nic na temat wprowadzania ewentualnych poprawek, modyfikacji czy zmian do dostarczonej grafiki. Brak jakiejkolwiek procedury akceptacji lub zgłaszania poprawek do dostarczonego dzieła, co pozwoliłoby na uniknięcie problemu poprawy przez nowego grafika. Czytając dalej jest jeszcze gorzej – przeniesienie praw do grafiki nie określa nawet pól eksploatacji, na jakich miałoby dojść do przeniesienia. „art. 41 ust. 2 PA: Umowa o przeniesienie autorskich praw majątkowych lub umowa o korzystanie z utworu, zwana dalej „licencją”, obejmuje pola eksploatacji wyraźnie w niej wymienione.” Nie trzeba chyba dodawać, że takie ujęcie tematu może wywoływać wiele emocji co do interpretacji umowy i ustalenia w jakim zakresie doszło do przeniesienia praw, zaś w skrajnym wypadku może skutkować uznaniem zawartej umowy za nieważną. Wzór umowy o dzieło autorskie znaleziony w sieci nie zawsze jest dobrym rozwiązaniem. Co powinna zawierać dobrze napisana umowa o dzieło autorskie? Postaram Ci się przekazać kilka wskazówek na przykładzie umowy o dzieło autorskie, a zatem umowy z elementami prawnoautorskimi. Poprzez taką umowę Przyjmujący Zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego, przyszłego dzieła będącego utworem w rozumieniu ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz do jego wydania, a następnie do przeniesienia autorskich praw majątkowych na Zamawiającego w określonym zakresie (lub udzielenia licencji wyłącznej bądź niewyłącznej na korzystanie z utworu). Głównym zobowiązaniem Zamawiającego będzie zaś odebranie dzieła i zapłata należnego wynagrodzenia. „Art. 627. Przez umowę o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia.” Brzmi dość prosto. Co zatem powinna zawierać dobrze sformułowana umowa o dzieło autorskie? Z pewnością istotne jest prawidłowe zaadresowanie w umowie o dzieło autorskie następujących kwestii: poprawne oznaczenie przyszłego dzieła autorskiego,kwestia przeniesienia autorskich praw majątkowych do dzieła, w tym oznaczenie jego zakresu (lub kwestia zakresu udzielonej licencji),terminy i zasady odbioru dzieła autorskiego, w tym procedura zgłaszania uwag i zastrzeżeń do dzieła,wynagrodzenie z tytułu stworzenia dzieła autorskiego i przeniesienia praw bądź udzielenia licencji. Oznaczenie dzieła autorskiego Umowa o dzieło autorskie, w odróżnieniu od chociażby umowy zlecenia, musi prowadzić do osiągnięcia oznaczonego rezultatu w postaci materialnej bądź niematerialnej. Rezultat ten musi być precyzyjnie oznaczony w zawieranej przez Ciebie umowie. Pamiętaj też, że w przypadku umowy o dzieło autorskie będzie chodziło o dzieło stanowiące rezultat działalności twórczej, o indywidualnym charakterze, ustalony w skonkretyzowanej postaci. Przykładem może być chociażby stworzenie utworu słownego w postaci tekstu do piosenki, przygotowanie plakatu reklamującego wydarzenie, czy też zaprojektowanie logo dla Twojej firmy. Więcej o utworze w rozumieniu prawa autorskiego, a także o dziele autorskim, możesz przeczytać w tym artykule. Umowa o dzieło autorskie a przeniesienie autorskich praw majątkowych do dzieła autorskiego W interesie Zamawiającego będzie oczywiście leżało nabycie autorskich praw majątkowych do dzieła autorskiego w jak najszerszym zakresie. Musisz pamiętać, że samo nabycie własności egzemplarza utworu nie pociąga za sobą przejścia autorskich praw majątkowych do utworu. Podobnie jak samo przeniesienie praw majątkowych do utworu nie skutkuje automatycznym przeniesieniem własności egzemplarza. Stąd też zawarcie w takiej umowie klauzuli przeniesienia autorskich praw majątkowych będzie kluczowe. „art. 51 ust. 1 PA: Jeżeli umowa nie stanowi inaczej, przeniesienie własności egzemplarza utworu nie powoduje przejścia autorskich praw majątkowych majątkowych do utworu. ust. 2: Jeżeli umowa nie stanowi inaczej, przejście autorskich praw majątkowych nie powoduje przeniesienia na nabywcę własności egzemplarza utworu.” Uważaj na to, by prawidłowo zidentyfikować i określić prawa, które przenosisz bądź nabywasz. Niestety, w umowach, które spotyka się w obiegu prawnym, niejednokrotnie Autor zobowiązuje się do przeniesienia praw, których…. nie posiada. Częsty błąd! I tak, często występującym błędem jest zobowiązanie się Autora, chociażby utworu słowno-muzycznego, do przeniesienia wszelkich praw majątkowych do utworu oraz praw pokrewnych. Tymczasem Autorowi przysługują wyłącznie autorskie prawa majątkowe i prawa osobiste (nieprzenoszalne), oczywiście zakładając, że jego rola ogranicza się jedynie do stworzenia utworu słowno-muzycznego. Nie jesteś w takim przypadku dysponentem jakichkolwiek praw pokrewnych. Te odnoszą się przede wszystkim do artystów wykonawców. Ich dysponentem będzie na przykład artysta, który stworzy artystyczne wykonanie (np. zaśpiewa) napisanego przez Ciebie utworu słowno-muzycznego. Oczywiście, bardzo istotnym elementem umowy o dzieło autorskie z przeniesieniem praw będzie wskazanie pól eksploatacji, na jakich dochodzi do przeniesienia. Zbyt wąskie oznaczenie ich zakresu może w przyszłości uniemożliwić Ci korzystanie z utworu w takim zakresie, w jakim tego oczekujesz. Niewystarczające będzie wskazanie, iż przeniesienie następuje na „wszystkich” polach eksploatacji. Rodzi to bowiem bardzo duże pole do dyskusji w razie ewentualnego sporu. Poprawnie będzie natomiast jeśli wskażemy, iż przeniesienie następuje na wszystkich polach eksploatacji znanych w dniu zawarcia naszej umowy, w tym w szczególności na następujących polach eksploatacji (…) – i tu wymieniamy szczegółowo zakres, który nas interesuje. Procedura akceptacji, zmiany i modyfikacje – umowa o dzieło autorskie To, co często umyka, a jest niezwykle istotne w przypadku twórczej współpracy, to procedura akceptacji dzieła autorskiego. Co jeśli nam się nie spodoba i będziemy chcieli, aby autor wprowadził pewne zmiany? A co jeśli już po zaakceptowaniu dzieła i jego odbiorze będziemy sami chcieli wprowadzić dalsze modyfikacje o charakterze twórczym? Umowa o dzieło autorskie powinna w sposób rozsądny regulować omawianą kwestię. Przypomnę Ci, iż twórca (autor dzieła) zachowuje wyłączne prawo zezwalania na wykonywanie zależnego prawa autorskiego, chyba że umowa stanowi inaczej. Jeśli temat ten jest przemilczany, samo dokonywanie opracowań nabytego przez nas utworu autorskiego (np. jego tłumaczenie, przeróbka) nie wymaga żadnych zgód, ale już korzystanie z i rozporządzanie takimi opracowaniami owszem. Więcej o prawie zezwalania na wykonywanie zależnego prawa autorskiego przeczytasz w tym artykule. „Art. 46 PA. Jeżeli umowa nie stanowi inaczej, twórca zachowuje wyłączne prawo zezwalania na wykonywanie zależnego prawa autorskiego, mimo że w umowie postanowiono o przeniesieniu całości autorskich praw majątkowych.” Wyobraź sobie następującą sytuację. Nabywasz prawa do zdjęcia popularnej artystki, a następnie chciałbyś je wykorzystać jako element plakatu reklamującego popularny festiwal muzyczny. Organizator proponuje Ci naprawdę przyzwoite honorarium za licencję na to zdjęcie. Dlaczego nie moglibyśmy tego zrobić? Przecież to nasze zdjęcie, za które zapłaciliśmy. Tak, ale nie nabyliśmy prawa zezwalania na wykonywanie zależnych praw autorskich do tego zdjęcia, którym nadal dysponuje twórca. Jeśli z nim się nie dogadamy, jesteśmy zablokowani. Wynagrodzenie – jak określić? Musisz zastanowić się jaki model wynagrodzenia będzie najlepszym rozwiązaniem w przypadku Twojej umowy. Umowa o dzieło autorskie zasadniczo może przewidywać dwa rodzaje wynagrodzenia. Są to wynagrodzenie ryczałtowe (konkretna kwota ustalona z góry) oraz wynagrodzenie kosztorysowe (na podstawie zestawienia planowanych prac i przewidywanych kosztów). W branży rozrywkowej najczęściej spotyka się pierwsze z nich. Strony umawiają się na konkretną kwotę w zamian za stworzenie dzieła i… no właśnie, za przeniesienie do niego majątkowych praw autorskich (lub udzielenie licencji). Pamiętaj, że istotne jest wskazanie, że wynagrodzenie, na które się umówiliście, obejmuje zarówno stworzenie dzieła, jak i przeniesienie praw. Umowa o dzieło autorskie powinna adresować tę kwestię. W przeciwnym wypadku Zamawiający naraża się na zarzut, że wynagrodzenie obejmowało tylko stworzenie dzieła, zaś z tytułu przeniesienia praw autorowi należne będzie dodatkowe wynagrodzenie. W branży muzycznej często stosuje się mieszany sposób określenia wynagrodzenia. Na przykład w przypadku, gdy autor przenosi prawa do stworzonego przez siebie utworu słowno-muzycznego, może zagwarantować sobie zarówno konkretną kwotę płatną przy zawarciu umowy, jak i dodatkowe wynagrodzenie w formie procentu od przychodu z tytułu eksploatacji takiego utworu w oznaczony sposób. Wszystko można ustalić w sposób satysfakcjonujący każdą ze stron. Umowa o dzieło autorskie – forma Na końcu zwrócę Ci jedynie uwagę na formę, w jakiej musi być zawarta umowa o dzieło autorskie. Forma pisemna pod rygorem nieważności. Możesz albo podpisać się na wydrukowanej umowie, albo skorzystać z dobrodziejstwa kwalifikowanego podpisu elektronicznego, który ustawodawca zrównoważył z podpisem własnoręcznym. Pamiętaj, że potwierdzenie warunków w e-mailu czy też przesłanie skanu podpisanej umowy przez jedną ze stron, albo wydrukowanie umowy z wklejoną grafiką przedstawiającą podpis, nie jest zachowaniem formy pisemnej. Takie przeniesienie praw jest nieważne. Masz jakieś pytania albo chcesz uzyskać poradę prawną? Chcesz skonsultować umowę? Zapraszam do kontaktu pod adresem e-mail kontakt@ lub za pomocą formularza. Informacje o gażach aktorów są w polskiej rzeczywistości tajemnicą poliszynela. Nie od dziś jednak wiadomo, że występy w teatrze, choć dużo bardziej poważane artystycznie, są niezbyt wysoko opłacane. Artyści teatralni otrzymują stałe wynagrodzenie na podstawie umowy o pracę. Dodatkowo uzyskują również honoraria z tytułu umowy o dzieło lub zlecenia – za każde przedstawienie. Poziom zarobków zależy od stażu pracy, a także od miejsca zatrudnienia. Czego dowiesz się z artykułu? • Jak zostać aktorem? • Profesjonalne przygotowanie aktorów teatralnych – co daje? • Umowy a gaże aktorów polskich • Gaże aktorów teatralnych w różnych miastach • Ile zarabia aktor, a ile aktorka? • Ile zarabiają aktorzy w serialach i reklamie? • Ile zarabiają aktorzy w przypadku odwołanego spektaklu? • Wynagrodzenia dyrektorów instytucji kultury Kariera aktora to dobry wybór dla utalentowanych, zdeterminowanych i wytrwałych osób. Adepci zawodu mierzą się z dużą konkurencją, stresem i niepewnością jutra. Ukończenie akademii teatralnej nie gwarantuje etatu w teatrze, ale często stanowi jeden z wymogów, jakie muszą spełniać kandydaci. Warszawa, Łódź, Wrocław i Kraków – w tych miastach działają państwowe akademie teatralne. W największych polskich ośrodkach miejskich znajdują się także prywatne szkoły przygotowujące do zawodu aktora. To oznacza, że każdego roku rzesza młodych ludzi zdobywa dyplom i wyrusza na podbój teatrów, w których liczba wakatów jest mocno ograniczona. Angaż otrzymują nie tylko osoby posiadające dyplom. Zdarza się, że niektóre role odgrywają naturszczycy, którzy nie mogą posiadać wykształcenia kierunkowego np. z racji wieku. Przykładowo, śpiewający aktorzy, którzy wcielili się w główne role w musicalu „Romeo i Julia”, wystawionym w teatrze Studio Buffo, nie byli absolwentami uczelni o profilu artystycznym. Nina Major, która zagrała Julię, po raz pierwszy pojawiła się na scenie teatru Studio Buffo w wieku 21 lat. Obsadę wyłoniono podczas castingu. Na scenie teatralnej można zobaczyć także starszych aktorów, którzy nie zdobyli wykształcenia kierunkowego. Do tego grona należą Tomasz Oświeciński, który gra w spektaklu „Prywatna klinika” oraz Katarzyna Cichopek, także mająca za sobą debiut teatralny. Naturszczycy znacznie częściej niż w teatrze pojawiają się na planach filmów i seriali telewizyjnych. Profesjonalne przygotowanie aktorów teatralnych – co daje? Choć dyplom ukończenia akademii teatralnej nie zawsze jest wymagany, absolwenci takiej uczelni posiadają umiejętności ułatwiające pracę na scenie. Studenci uczą się nie tylko gry aktorskiej i ruchu scenicznego, ale też analizy tekstu czy improwizacji. Zgłębiają wiedzę na temat historii, filozofii oraz innych dziedzin, które pomagają wniknąć w treść odgrywanej sztuki, a także zrozumieć rolę i wykreować postać. | Czy studia zdeterminują moją karierę zawodową? Fakty i mity Umowy a gaże aktorów polskich Aktor teatralny często wykonuje obowiązki na podstawie umowy o pracę. Jednak zarobki, szczególnie początkujących i mniej znanych aktorów, są niezbyt imponujące. Jak czytamy w artykule „Ile zarabiają polscy aktorzy? Widełki są bardzo duże. Od 200 zł do 12 tys. za dzień zdjęciowy” na stronie młody aktor na etacie w teatrze może liczyć na stałą pensję w wysokości 1,5 do 2 tys. zł brutto. Bardziej doświadczeni aktorzy będący gwiazdami otrzymują na etacie teatralnym znacznie wyższe zarobki: od 5 do 6 tys. zł brutto. Wynagrodzenie Danuty Stenki za występy teatralne wynosi miesięcznie ok. 4,5 tys. zł brutto. Podczas spektakli wyjazdowych organizatorzy zazwyczaj oferują aktorom umowy o dzieło za jeden występ. Z wyroku Sądu Najwyższego z 2 czerwca 2017 r. (sygn. akt III UK 147/16) wynika, że aktorzy nie są twórcami, ale odtwórcami świadczącymi usługę, dlatego nie przysługują im zwiększone koszty uzyskania przychodu. Powinni wykonywać swoje obowiązki (np. w teatrze) na podstawie umowy-zlecenia, a nie umowy o dzieło. Zlecenie stanowi podstawę ubezpieczeń społecznych, dlatego od wynagrodzenia uzyskanego z tego tytułu odprowadza się składki ZUS. Ze względu na stanowisko przyjęte przez Sąd Najwyższy aktorzy odgrywający spektakle zarabiają mniej niż przed uprawomocnieniem wyroku. Działacze Związku Zawodowego Aktorów Polskich radzą adeptom sztuki aktorskiej stworzenie opisu przedmiotu umowy o dzieło, który wskazuje nie na staranne działanie, ale na rezultat. Konrad Michalak, przedstawiciel ZZAP, radzi, by zawrzeć w kontrakcie takie sformułowanie: Wykonawca zobowiązuje się wykonać na zamówienie Zamawiającego przedmiot umowy, mający charakter zamówienia, o wartości nieprzekraczającej wyrażonej w złotych równowartości kwoty 30 tys. euro, polegający na artystycznym wykonaniu utworu o charakterze niestandardowym, niepowtarzalnym, wypełniającym kryteria twórczego i indywidualnego dzieła, obejmującym udział w próbach oraz spektaklach pt. … ( | Umowa o dzieło – na co zwrócić uwagę? Gaże aktorów teatralnych w różnych miastach Wynagrodzenie aktora teatralnego, poza rodzajem umowy, zależy od wielu czynników. Znaczenie ma lokalizacja teatru. Zarobki we Wrocławiu są wyższe niż np. w Opolu lub w innym mniejszym mieście. Liczy się także liczba spektakli, w których dana osoba wzięła udział. Za każde przedstawienie przysługuje dodatkowe honorarium, które dolicza się do podstawy pensji aktora. Z informacji opublikowanych przez Gazetę Wrocławską ( r.) wynika, że w 2017 r. aktorzy Wrocławskiego Teatru Lalek zarabiali ok. 2300-3100 zł brutto. Dodatkowo otrzymywali 180-220 zł brutto za każdy występ. Osoby zatrudnione we Wrocławskim Teatrze Pantomimy im. Henryka Tomaszewskiego otrzymywały gażę w wysokości 120-130 zł brutto za spektakl. Dostawały także pensję zasadniczą – ok. 2200 zł brutto miesięcznie. Na wysokość stawek wpływa również renoma teatru oraz… aktora. Doświadczeni artyści o znanych nazwiskach przyciągają widzów, dlatego otrzymują atrakcyjniejsze płace niż młodsi koledzy „po fachu”. Ile zarabia aktor, a ile aktorka? Kolejną środowiskową tajemnicą, o której nie mówi się głośno, są niższe zarobki aktorek w porównaniu z wynagrodzeniami ich kolegów. W artykule „Ile zarabiają polscy aktorzy? Widełki są bardzo duże. Od 200 zł do 12 tys. za dzień zdjęciowy” agentka gwiazd przyznała anonimowo, że stawki dla kobiet są zazwyczaj o 15-20% niższe. Podobne nierówności w świecie hollywoodzkich gwiazd wskazał ranking najlepiej zarabiających aktorów 2018 roku przygotowany przez magazyn „Forbes”. Scarlett Johansson, która znalazła się na pierwszym miejscu najlepiej zarabiających aktorek, zyskała 40,5 mln dolarów, podczas gdy George Clooney zarobił rekordową sumę 239 mln dolarów. Ile zarabiają aktorzy w serialach i reklamie? Większość polskich aktorów i aktorek decyduje się na inne niż teatr źródła dochodu. Etat, zwłaszcza w uznanym teatrze, jest artystyczną nobilitacją, ale nie wystarczy, aby zapewnić utrzymanie rodzinie. Nieporównywalnie wyższe stawki otrzymują zwłaszcza aktorzy o statusie gwiazd za role w serialach czy występy w reklamie. Jak podaje „Gazeta Wyborcza” ( r.), aktorka Teatru Narodowego Małgorzata Kożuchowska za jeden dzień na planie zdjęciowym serialu „ zarabiała dwa razy tyle, co na etacie teatralnym: ok. 7 tys. zł. Z kolei zarobki aktorów w reklamie mogą wynosić nawet kilkaset tys. zł za kampanie dla najbardziej znanych marek. Ile zarabiają aktorzy w przypadku odwołanego spektaklu? W przypadku spektakli odwołanych z różnych przyczyn, jak żałoba narodowa, choroba lub kontuzja aktora czy inne niespodziewane przypadki, wynagrodzenie jest wypłacane zgodnie z zasadami ustalonymi odrębnie w regulaminie pracy każdej instytucji kultury. W niektórych z nich, jak trójmiejski Teatr Wybrzeże, artyści i obsługa techniczna spektaklu otrzymują 50% wynagrodzenia, jeśli informacja o odwołaniu spektaklu pojawi się z wyprzedzeniem. W przypadku konieczności odwołania spektaklu na 2 godziny przed planowanym wystawieniem lub nagłego przerwania występu wszyscy pracownicy otrzymują pełną stawkę wynagrodzenia. Wynagrodzenia dyrektorów instytucji kultury Dyrektorami teatrów zostają np. krytycy lub aktorzy, którzy stanęli do konkursu. Spoczywa na nich obowiązek składania oświadczeń majątkowych. Dotyczy on także posłów i senatorów, marszałków województw, burmistrzów, wójtów, radnych itd. Osoby kierujące operami, filharmoniami czy teatrami, których działalność jest finansowana z budżetu państwa, mogą zostać zobligowane przez władze lokalne do składania corocznych oświadczeń majątkowych. Z takich oświadczeń wynika np., że Karolina Rozwód, dyrektorka Teatru Starego w Lublinie, w 2018 roku zarobiła z tytułu umowy o pracę 123 924,38 zł. Zbigniew Lisowski, dyrektor toruńskiego Teatru „Baj Pomorski”, w 2018 r. zarobił 104 555,44 zł. | 8 zawodów przyszłości (nie tylko) dla humanistów Pensja aktora to zwykle niestałe źródło dochodu, ale najlepsi i najpopularniejsi mogą liczyć na naprawdę duże kwoty. Warto wiedzieć, jakie! Umowa o dzieło vs. umowa o świadczenie usług w branży artystycznej – od lat nie ustają dyskusje na temat zastosowania obu umów. Aktualne stanowisko sądów wyraźnie ogranicza zawieranie umów o dzieło z artystami. Sąd Apelacyjny w Szczecinie wydał kilka wyroków z odwołania instytucji kultury mającej siedzibę w województwie zachodniopomorskim, względem której ZUS zakwestionował zawierane umowy o dzieło. Niekorzystne wyroki dla wspomnianego podmiotu zostały podtrzymane przez Sąd Najwyższy. W podobnym tonie sformułowany został wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi w sprawie z odwołania jednego z łódzkich teatrów. Dzisiejszy wpis powstał właśnie w oparciu o łódzki wyrok. I. Bój artystów o obronę umów o dzieło – o co toczyła się sprawa? Teatr podpisał umowy o dzieło z chórzystką, które ZUS przekwalifikował na umowy o świadczenie usług. Zostały zawarte 3 umowy o dzieło na kilkumiesięczne okresy (9-miesięczny i 2-miesięczne). Jak wynika z wyroku, chórzystka miała wykonać dzieło polegające na przygotowaniu oraz osobistym wykonaniu zadania artystycznego w postaci udziału w próbach i występach w charakterze artystki chóru w określonych spektaklach w terminach wyznaczonych przez dyrektora teatru, rozliczanych na podstawie raportów inspicjenta lub inspektora chóru bądź kierownika chóru. Przy wykonywaniu dzieła, chórzystka miała stosować się do uwag i sugestii reżysera spektaklu, dyrygenta i innych osób władnych wydawać polecenia, a związanych z przygotowaniem spektaklu. Praca artysty chóru polega nie tylko na śpiewaniu, ale również na wykonywaniu zadań aktorskich, które również były powierzane chórzystce. Umowa zawierała także stosowne postanowienia o przeniesieniu na teatr praw do artystycznych wykonań. W toku postępowania Teatr wskazywał, że chórzystka w dacie zawarcia umowy wiedziała, że jej praca doprowadzi do powstania określonego spektaklu, była świadoma jaki wkład w spektakl wniesie i jaki jest zamierzony efekt artystyczny każdego przedstawienia. Sąd I instancji uznał, że z chórzystką zawierane były umowy o dzieło – dziełem był udział chórzystki w każdym spektaklu, której to występ miał każdorazowo indywidualny wkład, który to z kolei przyczyniał się do powstania ostatecznego dzieła w postaci przedstawienia. Z uwagi na twórczy i niepowtarzalny wkład chórzystki w każde przedstawienie, Sąd przyjął, że ma do czynienia z dziełem niematerialnym, co prowadzi do konkluzji, że ZUS nieprawidłowo przekwalifikował umowy o dzieło na umowy o świadczenie usług. Niestety, ZUS wniósł apelację, w której wskazał, że chórzystka w istocie wykonywała czynności faktyczne w postaci śpiewania w chórze, dlatego przekwalifikował umowy o dzieło na umowy o świadczenie usług. Sąd Apelacyjny przychylił się niestety do stanowiska ZUS. II. Czy przedmiotem umowy o dzieło może być więc utwór? Najpierw wskażę podstawowe rozróżnienie między obiema umowami: – umowa zlecenia służy do powierzenia wykonania jednej lub wielu czynności faktycznych. Zasadniczo, umowa zlecenia ma charakter niestały, jeśli chodzi o okres związania. Jednak, przyjmuje się, że może być zawarta na czas nieokreślony, np. świadczenie obsługi prawnej na rzecz firmy; – umowa o dzieło służy do wykonania jednorazowego, oznaczonego dzieła, np. wykonanie mebli kuchennych na wymiar i według projektu zamawiającego. Kluczowe w odpowiedzi na zadane pytanie jest przeanalizowanie, co było przedmiotem umowy. Przedmiotem umowy o dzieło musi być … dzieło, czyli: – coś przyszłego i pewnego, – co ma cechy określone na etapie zawierania umowy, – coś indywidualnego, wyjątkowego, dostosowanego do potrzeb zamawiającego, – co po wykonaniu można sprawdzić, czy odpowiada wcześniejszym ustaleniom. A skoro wyrok dotyka świata kultury, to czy dziełem może być utwór w rozumieniu prawa autorskiego? Tak Mamy wówczas do czynienia z tzw. dziełem autorskim – rezultatem działalności twórczej, o indywidualnym charakterze, które możemy dostrzec. Przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia. Artystycznymi wykonaniami, w rozumieniu ust. 1, są w szczególności: działania aktorów, recytatorów, dyrygentów, instrumentalistów, wokalistów, tancerzy i mimów oraz innych osób w sposób twórczy przyczyniający się do powstania wykonania. Wychodząc z tego założenia, Sąd Okręgowy stwierdził, że śpiew w chórze jest dziełem o charakterze niematerialnym, które stanowi element jeszcze innego dzieła – przedstawienia. Przedmiotem umowy było zaśpiewanie określonych utworów w ramach przydzielonych ról, co przemawia za istnieniem cechy „określoności” dzieła. W ocenie Sądu śpiew chórzystki był dziełem, bowiem dziełem było przedstawienie. Osobiście, myślę, że jest to rozsądne podejście – przecież nie można za każdym razem zaśpiewać czy poruszyć się identycznie – za każdym razem powstaje unikatowe dzieło, które jest wykonywane w ramach jakiegoś stosunku prawnego. III. Na jakie elementy zwrócić uwagę przy zawieraniu umowy o dzieła? ⇒ powierzona czynność powinna mieć charakter jednorazowy, czynności nie mogą być powtarzalne – czyli można zawrzeć umowę o dzieło na jednorazowy udział chórzystki w koncercie, natomiast kilkukrotny udział w niewielkich odstępach czasu powinien być zakwalifikowany jako umowa o świadczenie usług, ⇒ cechy dzieła – w umowie należy określić, na czym dzieło ma polegać, np. jakie utwory chórzystka ma wykonać, ująć kwestie związane z przeniesieniem praw autorskich, i przede wszystkim należy wskazać, że chórzystka wykona te utwory w sposób oryginalny i zindywidualizowany. Oznaczenie dzieła jest ważne również z tego powodu, że umożliwia na późniejszym etapie przeprowadzenie tzw. sprawdzianu na istnienie wad. Tak tak, prawo autorskie również przewiduje taką możliwość względem utworów. Przykładowo, jeśli chórzystka miałaby w trakcie wykonywania jednego z utworów, podrzucać piłeczkę ping-pongową czy skrzypaczka miałaby wykonać jeden z utworów bez użycia smyczka, niczym Grupa MoCarta, powinno to znaleźć odzwierciedlenie w umowie. Dzięki temu, można porównać końcowy efekt z wcześniejszymi ustaleniami, ⇒ proces tworzenia dzieła powinien być samodzielny, a twórca może uwzględniać jedynie wskazówki zamawiającego – w umowie nie może być postanowień wskazujących, że twórca działa pod kierownictwem zamawiającego. W komentowanym wyroku Sąd Apelacyjny uznał, że udział w próbach i stosowanie się do uwag reżysera czy dyrygenta było „czymś więcej” niż uwzględnianiem wskazówek, co już nie jest charakterystyczne dla umowy o dzieło – odbiera jej to element samodzielności. Sposób wykonania dzieła pozostawiony jest w zasadzie uznaniu przyjmującego zamówienie, byleby dzieło miało przymioty ustalone w umowie lub wynikające z charakteru danego dzieła. Moje osobiste przekonania nie pozwalają się zgodzić z tym fragmentem wyroku – przecież cechą pracy twórcy, będącego członkiem większego zespołu, jest stosowanie się do uwag „jakiegoś” kierownika – nie bez powodu mamy właśnie reżyserów czy dyrygentów. W przeciwnym wypadku umowy o dzieło powinny zostać zarezerwowane jedynie dla solowych artystów. Muszę jednak podkreślić, że zgodnie z aktualnym orzecznictwem, tancerz/muzyk w większej grupie, nie jest twórcą, bowiem działa „pod batutą” dyrygenta; ⇒ wynagrodzenie – wynagrodzenie powinno być płatne za osiągnięcie umówionego rezultatu, a nie za podjęcie działań w celu jego osiągnięcia. Nie należy zastrzegać wynagrodzenia godzinowego, obejmującego, przykładowo, czas prób i koncertu, a wynagrodzenie ryczałtowe płatne dopiero po wykonaniu dzieła. IV. Podsumowanie – umowy o dzieło w działalność artystycznej, kuluralnej. Pamiętaj, że gro problemów wynika z nieprecyzyjnego sformułowania umowy. Przedmiotem umowy powinno być dzieło w postaci wykonania utworów (np. na skrzypcach w sposób twórczy), a nie „wykonywanie” utworów. W pierwszym przypadku przedmiotem umowy jest dzieło, a w drugim czynność polegająca na wykonywaniu utworów. Jest to subtelna różnica w redakcji umowy, ale znacząca z punktu widzenia zakwalifikowania umowy i jej oskładkowania. Poniżej przytoczę fragment komentowanego wyroku: Z literalnego brzmienia umów nie wynika, aby strony umówiły się na wykonanie skonkretyzowanego dzieła w postaci „spektaklu” czy „widowiska”, albowiem strony umówiły się na osobiste wykonywanie (a nie wykonanie) w pewnym przedziale czasowym zadania artystycznego, którym był „udział w próbach i występach”, wynagrodzenie również było należne za „udział”, a nie za rezultat w jakiejkolwiek bliżej sprecyzowanej postaci. Treść analizowanych umów wskazuje zatem na aspekt czynnościowy powierzonych zadań. Wykonawca de facto nie zobowiązywał do osiągnięcia określonego rezultatu, bowiem w umowach nie określono żadnych cech indywidualnych utworu czy zadania artystycznego, tj. zamówionego dzieła. Okoliczność, że umówionym rezultatem było każdorazowo „wykonanie scenicznych występów artystycznych”, jako wynik w postaci wystawienia widowiska – określone artystyczne wykonanie partii utworu scenicznego przez danego artystę, nie wynika z żadnych dowodów zgromadzonych w sprawie, w szczególności z treści spornych umów. W niniejszej sprawie istotą umówionej pracy, zgodnie z literalnym brzmieniem umowy, było „wykonywanie”, inaczej „czynienie”. Wykonywanie szeregu czynności powtarzających się jest cechą charakterystyczną dla umów zlecenia i umów o świadczenie usług. Sąd Apelacyjny w dużej mierze oparł swój wyrok właśnie na treści kontrolowanych przez ZUS umów. Dodatkowo, Sąd wskazał, że śpiew w chórze stanowił działanie odtwórcze i nie posiadał żadnych indywidualnych, nowatorskich cech, które by sprawiły, że przy każdym spektaklu powstawałoby odrębne dzieło chórzystki. Jak widzisz, wiele zależy od treści umowy. Jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości i potrzebujesz pomocy, skorzystaj z pomocy profesjonalisty. Dodam jeszcze, że o cechach charakterystycznych umów o dzieło można przeczytać w tym wpisie: Nie pozwól aby ZUS podważył Twoją umowę o dzieło Jeśli masz pytania, potrzebujesz pomocy, indywidualnej konsultacji napisz do mnie na adres: katarzyna@

umowa o pracę z aktorem